Όλοι οι άνθρωποι ονειρευόμαστε, ακόμα κι αν πολλές φορές δεν θυμόμαστε καν τα όνειρά μας όταν ξυπνάμε, βλέπουμε χιλιάδες όνειρα κάθε βράδυ και αυτά είναι μέρος της φυσιολογικής διαδικασίας του οργανισμού, προκειμένου να κατανοήσει και να αποθηκεύσει τις εμπειρίες της ημέρας.
Έτσι όταν ο ύπνος μας δεν είναι φυσιολογικός, λόγω διάφορων ψυχιατρικών ή άλλων παθήσεων, όπως κατάθλιψη ή PTSD και ο εγκέφαλος δεν έχει αυτή την ευκαιρία να επεξεργαστεί τις πληροφορίες, τότε σταδιακά επηρεάζεται η γνωσιακή μας ικανότητα και η γενικότερη υγεία μας.
Πριν δούμε όμως πώς να αντιμετωπίσουμε αυτά τα προβλήματα, ας κατανοήσουμε πρώτα τι είναι τα όνειρα και ποια είναι η θεραπευτική τους δράση για τον οργανισμό μας.
Τι είναι τα όνειρα
Ουσιαστικά ως κατάσταση ονείρου χαρακτηρίζουμε το σύνολο εικόνων, σκέψεων κι συναισθημάτων που βιώνει το άτομο κατά τη διάρκεια του ύπνου και μπορούν να ποικίλουν από εξαιρετικά έντονα ή συναισθηματικά σε αχανή, μπερδεμένα ή ακόμη και βαρετά. Μερικά όνειρα είναι ευχάριστα, ενώ άλλα είναι τρομακτικά, δυσάρεστα ή λυπητερά. Πολλές φορές υπάρχει μια ακολουθούμενη αφηγηματική ιστορία, ενώ σε άλλες περιπτώσεις δεν βγάζουν καν νόημα όταν τα θυμόμαστε.
Σύμφωνα με τον κορυφαίο ψυχίατρο Sigmund Freud τα όνειρα αντιπροσωπεύουν επιθυμίες, σκέψεις, ανεκπλήρωτες ευχές και κίνητρα που πηγάζουν από το ασυνείδητο. Αποτελούνται από δύο βασικά συστατικά, τις εικόνες και το κρυμμένο μήνυμα και ουσιαστικά λειτουργούν ως ένα κολλάζ από ετερόκλητες αναμνήσεις που δημιουργούνται κατά την μη-REM φάση, ενώ κατά την REM φάση προστίθεται και το συναισθηματικό κομμάτι. Πάνω σε αυτά βασίζεται η τεχνική της ερμηνείας των ονείρων, μέσω της οποίας γίνεται μια βαθύτερη αναζήτηση του ψυχισμού ενός ατόμου με απώτερο σκοπό την αναγνώριση και αντιμετώπιση δυσάρεστων ή τραυματικών εμπειριών.
Γιατί είναι τόσο σημαντικά
Τα όνειρα μας παρέχουν ένα ασφαλές περιβάλλον στο οποίο μπορούμε να επεξεργαστούμε, να αντιμετωπίσουμε και να αποδεχτούμε τα συναισθήματά μας, ή τυχόν τραυματικές εμπειρίες. Μελέτες έχουν δείξει πως η REM φάση έχει ζωτικό ρόλο στη ρύθμιση των συναισθημάτων και εξηγεί γιατί πολλά όνειρα έχουν έντονο συναισθηματικό χαρακτήρα, ή γιατί τραυματικές εμπειρίες και έντονα συναισθήματα επαναλαμβάνονται συνεχώς.
Τα όνειρα άγχους από την άλλη, τείνουν να εμφανίζονται πιο συχνά και χαρακτηρίζονται από λύπη, φόβο και εφιαλτικό χαρακτήρα. Είναι απόρροια συσσωρευμένου άγχους μέσα στη μέρα, ή κάποιας τραυματικής εμπειρίας, ή μετατραυματικού στρες και αποτελούν μια προσπάθεια του εγκεφάλου για να μας βοηθήσει να ανταπεξέλθουμε, να εξηγήσουμε και να αποδεχτούμε αυτές τις αγχωτικές εμπειρίες.
Κατά τη διάρκεια μιας ομαδικής συνεδρίας, όπου τα μέλη της μοιράζονται κοινά όνειρα, είτε ομοιότητες στο περιεχόμενο αυτών, αναπτύσσουν μια κοινωνική και συναισθηματική σύνδεση και υποστήριξη μεταξύ τους, ενώ ταυτόχρονα ενδυναμώνεται η ενσυναίσθησή τους.
Τι κάνουν όμως τα όνειρα για τον εγκέφαλό μας;
- Ακονίζουν τη δημιουργική σκέψη
Έρευνες έχουν αποδείξει πως μια από τις χρήσεις των ονείρων είναι να βοηθούν στην επίλυση προβλημάτων, αναδεικνύοντας την δημιουργική σκέψη, όπου το ασυνείδητο είναι ελεύθερο να εξερευνήσει τις άπειρες δυνατότητές του, χωρίς τους περιορισμούς της ενσυνείδητης πραγματικότητας.
- Βοηθούν την μνήμη
Ο ύπνος επιτρέπει την επεξεργασία και την αποθήκευση των αναμνήσεων και των πληροφοριών που δέχεται ένας άνθρωπος μέσα στη μέρα. Μελέτες έδειξαν ότι κατά τη διάρκεια του REM ύπνου ανιχνεύτηκαν χαμηλής συχνότητας κύματα Θήτα στον εμπρόσθιο λοβό, κάτι που συμβαίνει κατά τη διάρκεια μάθησης, αποθήκευσης και αναζήτησης πληροφοριών.
Προετοιμάζουν και προστατεύουν
Πολλές φορές τα όνειρα λειτουργούν ως ένας εξομοιωτής κοινωνικών καταστάσεων, ή απειλών που πρακτικά παρέχει ένα ασφαλές περιβάλλον για την εξάσκηση σημαντικών δεξιοτήτων επιβίωσης. Έτσι, προετοιμαζόμαστε κατάλληλα για να αντιμετωπίσουμε ή να αποφύγουμε απειλητικά σενάρια στον πραγματικό κόσμο και γι’ αυτό πολλά από τα όνειρα περιέχουν τρομακτικό, δραματικό ή έντονο περιεχόμενο
- Αναδεικνύουν κρυμμένα προβλήματα
Συγκεκριμένοι τύποι ονείρων μπορεί να σχετίζονται με διαταραχή άγχους, κατάθλιψη ή μετατραυματικό στρες, το όποιο δεν έχει ακόμα εκδηλωθεί και πρέπει να αντιμετωπιστεί.
Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό να κοιμάστε καλά και να αντιμετωπίζετε οτιδήποτε σας απασχολεί που μπορεί τα όνειρα να το καταδεικνύουν.
Στο κέντρο διακρανιακού μαγνητικού ερεθισμού r-tms center το εξειδικευμένο προσωπικό είναι σε θέση να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε ότι προβλήματα σας απασχολούν που σχετίζονται με την κακή ποιότητα ύπνου ή άλλες υποβόσκουσες παθήσεις που την επηρεάζουν, ώστε να εξασφαλίσετε όνειρα γλυκά!
Πηγές
- Zhao H, Li D, Li X. Relationship between Dreaming and Memory Reconsolidation. Brain Science Advances. 2018;4(2):118-130. doi:26599/BSA.2018.9050005
- Siegel J. M. (2011). REM sleep: a biological and psychological paradox. Sleep medicine reviews, 15(3), 139–142. https://doi.org/10.1016/j.smrv.2011.01.001
- Walker, M. P., & van der Helm, E. (2009). Overnight therapy? The role of sleep in emotional brain processing. Psychological Bulletin, 135(5), 731–748. https://doi.org/10.1037/a0016570
- Nir, Y., & Tononi, G. (2010). Dreaming and the brain: from phenomenology to neurophysiology. Trends in cognitive sciences, 14(2), 88–100. https://doi.org/10.1016/j.tics.2009.12.001