Όταν ακούμε για εξαρτήσεις και εθιστικές συμπεριφορές με υψηλή επικινδυνότητα, το πρώτο πράγμα που μας έρχεται στο μυαλό, είναι τα ναρκωτικά και δευτερευόντως το αλκοόλ. Στην πραγματικότητα όμως, ο εθισμός μπορεί να κρύβεται σε πολύ περισσότερα -και φαινομενικά αθώα- πράγματα και συνήθειες, που όμως μπορούν να αποβούν καταστροφικές για τη ζωή του ατόμου, ακόμα κι αν -εκ πρώτης- δεν δείχνουν να επηρεάζουν άμεσα την σωματική του υγεία.

Μάλιστα τέτοιου τύπου εθισμοί, όπως ο τζόγος και το ίντερνετ (συγκεκριμένα η πολύωρη ενασχόληση με διαδικτυακά βιντεοπαιχνίδια), είναι πιο δύσκολο να αναγνωριστούν και να αντιμετωπιστούν, καθώς ο «ασθενής» δεν βιώνει άμεσα σωματικά συμπτώματα -όπως ένα κακό hangover, προβλήματα στο ήπαρ, ή στερητικά σύνδρομα- όπως θα του συνέβαινε με άλλου τύπου εθισμούς, το αλκοόλ για παράδειγμα. Έτσι δεν είναι πάντα εύκολο να αναζητήσει βοήθεια ή να αποβεί δεκτικός στην παρέμβαση των ειδικών για την αντιμετώπισή τους, καθώς θεωρεί ότι δεν κάνει κακό στον εαυτό του. Είναι όμως έτσι;

Η ρίζα του προβλήματος

Οι εθιστικές συμπεριφορές κάθε είδους, ακόμη κι αν διαφέρουν πολύ μεταξύ τους εκ του αποτελέσματος, στην πραγματικότητα έχουν κοινές ρίζες και εκεί ακριβώς πρέπει να τις χτυπήσουμε, προκειμένου να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά και οριστικά.

Σύμφωνα με τους ψυχιάτρους νευρολόγους, οι εθιστικές συμπεριφορές, προκύπτουν από μια χρόνια δυσλειτουργία του εγκεφαλικού συστήματος που εμπλέκει τα αισθήματα ανταμοιβής – κινήτρου και τη μνήμη. Αφορά τον τρόπο με τον οποίο το σώμα αποζητά μια ουσία ή μια συμπεριφορά, που την αισθάνεται ως «ανταμοιβή» με ψυχαναγκαστική ή εμμονική επιδίωξη και έλλειψη ενδιαφέροντος για τις συνέπειες.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι ανάγκη για αυτή την ανταμοιβή πηγάζει από συμπτώματα κατάθλιψης και μία ανάγκη το άτομο να φύγει από το δυσάρεστο περιβάλλον του και να επικεντρωθεί σε κάτι άλλο. Δεν είναι τυχαίο που ο εθισμός στο ίντερνετ και τα διαδικτυακά παιχνίδια, αφορά σε μεγάλο ποσοστό εφήβους που βιώνουν σοβαρά οικογενειακά / κοινωνικά προβλήματα στο σπίτι ή στο σχολείο και προτιμούν να «χάνονται» σε έναν εικονικό κόσμο, που τον έχουν φτιάξει όπως τον θέλουν, αντί να μπουν στη δύσκολη διαδικασία να τα διαχειριστούν.

Κάποιος που βιώνει έναν εθισμό

• δεν μπορεί να μείνει μακριά από την ουσία ή να σταματήσει την εθιστική συμπεριφορά
• εμφανίζει έλλειψη αυτοελέγχου
• έχει αυξημένη επιθυμία για την ουσία ή τη συμπεριφορά
• απορρίπτει την άποψη ότι οι επιλογές του αυτές είναι προβληματικές ή επικίνδυνες
• Παρουσιάζει έλλειψη συναισθηματικής απόκρισης

Με την πάροδο του χρόνου, οι εθισμοί μπορούν να επηρεάσουν σοβαρά την καθημερινότητά σας. Τα άτομα που βιώνουν εθισμό είναι επίσης επιρρεπή σε κύκλους υποτροπής και ύφεσης. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να εναλλάσσονται μεταξύ έντονης και ήπιας χρήσης. Παρά αυτούς τους κύκλους, οι εθισμοί συνήθως τείνουν να επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου και μπορούν να οδηγήσουν σε μόνιμες επιπλοκές στην υγεία (εθισμός στο αλκοόλ), ψυχιατρικές συνέπειες όπως εκρήξεις θυμού, αγοραφοβικές τάσεις, αποξένωση από το περιβάλλον (εθισμός στο ίντερνετ) αλλά και σοβαρές πρακτικές συνέπειες όπως η χρεοκοπία (εθισμός στον τζόγο).

Πώς αντιμετωπίζεται

Όπως αναλύσαμε, το ίδιο το άτομο δεν είναι πάντα σε θέση να κατανοήσει και να αποδεχθεί τον εθισμό του και σε αυτό ευθύνεται η εγκεφαλική δυσλειτουργία που παρατηρείται σε τέτοιες περιπτώσεις. Ένας συνδυασμός ψυχοθεραπείας, προκειμένου να καθοδηγήσουν τον εθισμένο σε άλλες -λιγότερο επιβλαβείς- ανταμοιβές από την καθημερινότητά του, σε συνδυασμό με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή και την -θαυματουργή για τέτοιες περιπτώσεις- μέθοδο του Επαναλαμβανόμενου Διακρανιακού Μαγνητικού Ερεθισμού r-TMS, είναι η πιο υποσχόμενη λύση για την άμεση και οριστική αντιμετώπιση του προβλήματος, προλαμβάνοντας μάλιστα και μελλοντικές υποτροπές.

Στη σελίδα του Κέντρου Επαναλαμβανόμενου Διακρανιακού Μαγνητικού Ερεθισμού r-TMS θα μάθετε περισσότερα για τη μέθοδο από την εξειδικευμένη ομάδα νευρολόγων – ψυχιάτρων που την εφαρμόζει.

Πηγές:

1. Grall-Bronnec, M., & Sauvaget, A. (2014). The use of repetitive transcranial magnetic stimulation for modulating craving and addictive behaviours: a critical literature review of efficacy, technical and methodological considerations. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 47, 592-613.
2. Zucchella, C., Mantovani, E., Federico, A., Lugoboni, F., & Tamburin, S. (2020). Non-invasive brain stimulation for gambling disorder: a systematic review. Frontiers in Neuroscience, 14, 729.
3. Mishra, B. R., Nizamie, S. H., Das, B., & Praharaj, S. K. (2010). Efficacy of repetitive transcranial magnetic stimulation in alcohol dependence: a sham‐controlled study. Addiction, 105(1), 49-55.
4. Höppner, J., Broese, T., Wendler, L., Berger, C., & Thome, J. (2011). Repetitive transcranial magnetic stimulation (rTMS) for treatment of alcohol dependence. The World Journal of Biological Psychiatry, 12(sup1), 57-62.
5. Cuppone, D., Gómez Pérez, L. J., Cardullo, S., Cellini, N., Sarlo, M., Soldatesca, S., … & Gallimberti, L. (2021). The role of repetitive transcranial magnetic stimulation (rTMS) in the treatment of behavioral addictions: Two case reports and review of the literature. Journal of Behavioral Addictions, 10(2), 361-370.
6. Van’t Wout, M., Kahn, R. S., Sanfey, A. G., & Aleman, A. (2005). Repetitive transcranial magnetic stimulation over the right dorsolateral prefrontal cortex affects strategic decision-making. Neuroreport, 16(16), 1849-1852.
7. Pettorruso, M., Martinotti, G., Montemitro, C., De Risio, L., Spagnolo, P. A., Gallimberti, L., … & Brainswitch Study Group. (2020). Multiple sessions of high-frequency repetitive transcranial magnetic stimulation as a potential treatment for gambling addiction: A 3-month, feasibility study. European Addiction Research, 26(1), 52-56.